Cunning empathy
Een krantenfoto als souvenir?
Krantenfoto’s van het napalmmeisje, een Biafra-kindje en de vermoorde Theo van Gogh; ze staan op ons netvlies gebrand. Dit soort iconische beelden die tot ons collectieve geheugen behoren, transformeert Anno Dijkstra (1970) tot driedimensionale sculpturen.
Net als hun papieren equivalent zijn ze vaak in klein formaat én in oplage gemaakt. De prachtig afgewerkte, hyperrealistische sculpturen presenteert hij op verschillende manieren. Elke presentatievorm lokt weer andere reacties uit van het publiek. En elke keer confronteert Dijkstra de beschouwer niet alleen met zijn eigen reactie, maar ook met vragen over het gebruik van beelden in de media en herinneren op zichzelf. Bij de tentoonstelling Madrid Abierto 2008 plaatste hij op een boulevard in de Spaanse hoofdstad een sculptuur van een Baifra-kindje. Voorbijgangers sloegen het beeld een lap stof om, aaiden het of gingen ermee op de foto. In de bijbehorende publicatie zijn de uiteenlopende reacties vastgelegd.
Voor de installatie in de kluis van 38CC vormt de foto van de vermoorde Pim Fortuyn op de parkeerplaats van het Mediapark, het vertrekpunt. Ruim 120 kleine beeldjes van was liggen er aan je voeten in rijen op de vloer. Samen met het gebruikte plastic roept de opstelling herinneringen op aan mortuaria en koelcellen waar slachtoffers van (natuur)geweld worden bewaard en uitgestald. Bijzonder is dat je een zo’n beeldje uit mag zoeken om mee naar huis te nemen. Al schuifelend tussen de sculpturen ontdek je de kleine onderlinge verschillen: dit is echt handwerk. Net als bij gewone souvenirs is ook hier de hebberigheid maar moeilijk te onderdrukken. Even later stel je jezelf de vraag: wil ik dat wel zo’n Fortuyn-souvenir?
Tekst: Sandra Spijkerman
Great thanks to 38CC, Koen de Jong and Sandra Spijkerman!
Fotografie; Willum Geerts, Ilona Plaum en Anno Dijkstra
Website by Harris Blondman